Follow

‘De burgers motte ankrússe kinne datse tun ’t ferdwinen fan ‘t Bildt binne’

Over de bestuurlike toekomst fan de gemeente ‘t Bildt wort in de kommende maanden beslist. Eerst mot de gemeenteraad sels angeve op welke wize sij de aigen inweuners betrekke wille bij hur definitive beslútforming in septimber fan dut jaar. ’n Faitlike beslissing is dut nag niet, ’t is niet meer dan ’n adfys an Prevînsjale Staten, die’t ferfolgens ’n aigen adfys foorlait an de Tweede Kamer. Utaindlik bepaalt Den Haag át of met welke gemeentes ’t Bildt ‘n nije gemeente in Noordwest Frysland formt.

deur Leendert Ferwerda, raadslid

’n Belangryk fait binnen ’n diskussy én beslútforming over herindeling en dus ’t ferdwine laten fan de aigen bestuurlike gemeente is, dat de Tweede Kamer ’n gemeente frij laat in ‘t bepalen fan de aigen keuze. ’t Binne de inweuners fan ‘t Bildt sels, die’t soa ’t demokratys recht kregen hewwe rechtstreeks na poalityk Den Haag toe angeve te mâgen wat sij wille. Wat de burgers sels fine wat foor hur en hur aigen gemeente belangryk is at ’t gaat om de (bestuurlike) toekomst fan ‘t aigen Bildt.

Ant nou beperkt ’t belang fan herindeling en dus ’t bestuurlik ferdwine laten fan ‘t Bildt him tot ‘versterking bstuurskracht.’
Al jaren waar en is ‘t dúdlik dat feul bestuurlike saken niet bij de grînzen fan ‘n gemeente ophouwe. Intergemeentlike forms fan samenwerking binne derfan al langer sichtber. Derom koas ok ‘t Bildt foor de Middelsee-samenwerking met Ferwerderadiel, Leeuwarderadeel en Menameradiel. Die keuze worde fral ok ingeven deur de gedachte dat die gemeentes soa bestuurlik selsstandig blive konnen.

Deur de poalitike druk fan búttenôf is die bestuurlike selsstandighyd fan ’n gemeente niet langer loochys. Deputeerde Staten (DS) kwam met ’t an de gemeentes oplaide adfys om as ’t Bildt, Menameradiel, Franekeradeel, Harlingen én Littenseradiel een groate, nije Noordwesthoek-gemeente te formen. Burgemeesters gongen bijnander sitten om dat dan dos maar soa te regelen. Dat gong en gaat gelukkig minder maklik as at de Prevînsy wil. Littenseradiel het helendal gyn goed gefoel at se as Noordwest feerder motte en Harlingen siet gelukkig ok eerst na syn aigen (haven)belangen.

En dan hewwe wy de gemeente Leeuwarderadeel nag. Poalityk-bestuurlik kinne se nander niet fine en hewwe derom sels de keuze foor de burger tot twee mooglikheden beperkt. Of na Luwt, de stâd, soa’t ok ‘t adfys fan DS is, óf anskuve bij Noordwest, ’t platteland, at DS dat ok goed fynt. Fandaag wort in Leeuwarderadeel ’n referindum houwen. De burger mâg der, aindelik, ok sêge wat die d’r fan fynt. Met derbij op burger-inisjatyf de oproep om blanko te stimmen om soa an te geven dat se wél na Noordwest, maar niet met Franekeradeel en Haringen in ‘n nije gemeente wille.

Nou ’t Bildt. D’r worre deur ‘t kelezy fier mooglikheden noemd om de inweuners nag bij de beslútforming te betrekken. Want Den Haag wil ommers graag wete hoe’t de Bilkerts sels over herindeling en ’t bestuurlik ferdwinen fan ’t Bildt dinke. Maar: hoe serieus is de burger ant nou toe deur ’t kelezy en de Bildtse raad nommen? Met VVD en CDA foorop (‘sa gau mooglik wjeryndiele’) én met instimming fan Werkgroep ’t Bildt én de PvdA, is deur de raad al koazen foor herindeling. Derfoor hadden se de mening fan de burgers niet norig. Alleen de PvdA het ant nou toe angeven die mening fan de aigen inweuners nag wél belangryk te finen.

En dermet binne wy op ’t belangrykste punt kommen at ;t gaat om ’t betrekken fan de inweuners fan ‘t Bildt bij de keuze fan de bestuurlike toekomst. Wél of niet herindele. En nag altyd het die burger ’t demokratys recht om an te geven dat hij die hele herindeling niet wil omdat hij/sij fynt dat ’t Bildt bestuurlik in aigen hannen blive mot. Dat recht fan keuze het Den Haag ôns toeskikt en der kinne en motte wy ok gebrúk fan make. De inweuners fan ôns gemeente motte binnen ’n demokratys preses fan beslútforming de mooglikhyd krije om in ‘n referindum ankrússe te kinne dat sij/hij kiest foor bestuurlike selsstandighyd fan ’t Bildt, met feerdergaande intergemeentlike amtlike samenwerking.

De kônskwînsy fan dat referindum, wermet de Bilkerts de keus hewwe om an te geven wat sij fine: herindele/opheffe fan de bestuurlike gemeente ’t Bildt of as gemeente ’t Bildt selsstandig te bliven, is, dat de raadsfraksys hur fan te foren dan nag dúdlik útspreke over ’t respekteren fan wat de burger wil. Want ant nou toe het ‘t kelezy en de meerderhyd fan de raad d’r al foor koazen dat de gemeente ’t Bildt per 1 jannewary 2016 (of at dat niet âns kin later) ophout te bestaan. Foor de keuze wiist ’t kelezy (terecht) op wat de raad in meerderhyd (12-3) said het te willen: herindele.

In syn nijjaarstoespraak saai burgemeester Gerrit Krol derom ‘t folgende: “We hopen als college de raad een voorstel voor te leggen omtrent burgerraadpleging omtrent een aanstaande fusie van Noordwest gemeenten. De raad zelf heeft al een principe uitspraak gedaan omtrent het toewerken naar een fusie.” En in de Bildtse Post fan fleden week, 23 jannewary, foegde-y der an toe: “Je moet de bewoners vertellen waarom wij denken dat fusie verstandig is. Maar het is een serieuze raadpleging. De meest zwaarwegende optie is een referendum. Mogelijk, maar ook ingewikkeld.”

Hoe ingewikkeld kin ‘t weze om de aigen burgers te fragen wat die wille. Foor de Bildtse burger wort ’t in ’n nije, groate gemeente niet goedkoper, het de burgemeester al eerder in Ons Huis said. Ofstanden tussen burger en bestuur worre letterlik groater. Foordelen foor de burger binne (nag) niet benoemd. De aigenhyd fan ’t Bildt wort in hannen fan dârden laid. In ’n groatere gemeente worre wy getalsmatig weg, 60.000 tun 10.000 inweuners en dat sil ‘m ok fertale in de getalsferhouding in ’n nije raad Noordwest. Wy hewwe sels soa niks meer te sêgen over hoe’t wy feerder wille met de toeristise ontwikkeling fan Ouwe-Syl, Swartehaan, de beweunde Bildtdiken en fral de toekomst fan ôns aigen Bildtdorpen.

Al feul langer stuurt ’t Bildtse kelezy in alle openhyd an op ’t ferdwine laten fan de gemeente ’t Bildt. De meerderhyd fan de raad is der ant nou toe in metgaan. Burgemeester Krol in de Bildtse Post: ”We hebben met alle gemeenten afgesproken om in september definitief ‘ja’ of ‘nee’ te zeggen tegen een fusie. En dát biedt de Bildtse raad nag de tiidrúmte om de inweuners fan de aigen gemeente in alle demokratise openhyd met ’n referindum ok de mooglikhyd te geven an te krússen dat se teugen herindele binne. Want ’t gaat ergens over: over de bestuurlike toekomst fan ôns aigen Bildt. En die kin ‘t beste in hannen fan de Bilkerts sels blive.