’t Bildts krijt gyn erkinning as taal, skryft ’t Friesch Dagblad saterdeg 17 desimber. “Minister Plasterk onderschrijft het belang van het Bildts als onderdeel van de cultuur en identiteit van het Bildt. Toch kan hij het verzoek niet honoreren, omdat het Bildts geen taal, maar een dialect is. Plasterk baseert dat op een advies van de Taalunie, waarin het Bildts niet als een regionale taal, maar als een variëteit van zowel het Nederlands als het Fries wordt gezien. Volgens de Taalunie kan het Bildts beter beschermd worden door concrete afspraken op lokaal niveau, dan door het Bildts als taal te erkennen. Plasterk gaat ervan uit dat de provincie en de gemeente passende maatregelen nemen om het Bildts te beschermen en zet daar 10.000 euro voor opzij”.
Categorie archief: Uncategorized
Frije Bilkerts wil ok útsondering fan de ‘Taalwet Fries’ foor gemeente ’t Bildt.
In ’t Friesch Dagblad fan saterdeg 3 desimber 2016 staat ’n artikel met de kopregel ‘Gemeenten lopen achter met Friese taal’. Niet een gemeente foldoet an de ferplichting ’n nije taalferordening fast te stellen. Op 1 janneway 2014 worde de ‘Wet gebruik Friese taal’ (Taalwet) fan kracht. De Waddenailanden en de gemeente Weststellingwerf binne fan die ferplichting Frys frijsteld, ’t Bildt niet.
In die wet staat dat alle gemeentes regels opstelle motte foor ‘t brúkken fan ‘t Frys in skriftlike stikken en in ‘t môndelinge ferkeer foor ‘t fersterken fan de Frise taal. Frije Bilkerts het burgemeester en wethouwers fan ’t Bildt de folgende skriftlike fragen steld
Wat waar ’t taalbeleid fan de gemeente ’t Bildt ant 1 jannewary 2014 en wat is ’t taalbelaid ant nou
Is ’t soa dat alleen de Waddenailanden en Weststellingwerf frijsteld binne fan ’t taalbelaid Frys, as geldend fan 1 jannewary 2014 ôf en is d’r gyn frijstelling foor de gemeente ’t Bildt
Het ’t kelezy ‘t foornimmen om in ’t ferlingde fan de anfraag foor (Europese) erkinning fan ’t Bildts as (minderhyds)taal de minister d’r op te wizen dat de gemeente ’t Bildt (derom ok) frijsteld worre mot om ’n persintazy fan bijgelyks de kelezyfoorstellen in ’t Frys an de raad foor te legen en dat foor ‘Frys’ Bildts lezen worre mot.
Het ’t kelezy, foorútlopend op die frijstelling, ok ‘t foornimmen fan nou ôf raadsstikken der’t ’t gaat over de Bildtse taal en kultuur, ’t Bildts aigene, of der raakflakken met het, tena in ’t Bildts an de raad foor te lêgen
Is ’t kelezy ok fan mening dat ’t tena brúkken fan ’t Bildts in amtlike stikken, as in de Taalwet bedoeld foor fersterking fan ’t Frys, fersterking fan ’t Bildts is, ok sien de pesisy fan ’t Bildts na 1 jannewary 2018 in de nije gemeente.
Wort ’t taalbelaid in de nije gemeente al met de andere bij de herindeling betrokken gemeentes besproken om in elk gefal per 1 jannewary 2018 te foldoen an de Taalwet en op welke wize dinkt ‘t kelezy de pesisy fan ’t Bildts derin fast te lêgen
Het ’t kelezy insicht in ’t in de praktyk infullen fan de Taalwet in ’t onderwiis op ’t Bildt en op welke wize en in welke ferhouding is ‘t Frys en ’t Bildts derin opnommen.
Erkinning Bildts is de erkinning fan de aigen taal deur de Bilkerts sels.
’t Bildts is ’n mingtaal omdat ’t gyn Nederlâns en gyn Frys dialekt is en ’t is ’n dialekt omdat ’t ’n dialekt is fan ’t Súdhollâns en ’t Frys. Dat sêge de geleerden in de Bildtse post fan 23 novimber. Fait is dat ’t Bildts de taal is soa’t wij die hier metnander op ’t Bildt fral sproken maar ok skreven brúkke. Der hoeve je niet ’n taalgeleerde foor te wezen.
Maar ’t is inenen heel belangryk worren om wetenskaplik fast te stellen dat ’t Bildts in syn oorsprong ’n (ming)taal is. Derom sou ‘n Europese erkinning ok op syn plak weze.
’t Bildts as erkinde taal inbringe in de nije gemeente betekent fansels dat alle raadsstikken die’t over (‘t taalgebied) ’t Bildt gaan, (ok) in ’t Bildts beskikber binne.
Omdat ’t Bildts foor ’t aigen gemeentebestuur nag gyn erkinde taal is, het Frije Bilkerts dat ant nou toe in aigen lând niet foornander krije kinnen. Maar met ‘n Europese erkinning kinne se aansen in Franeker in elk gefal niet om ’t Bildts as (deel)taal in de nije gemeente hine.
De Taalwet Frys skryft foor dat gemeentes in elk gefal ’n part fan offisjele (raads)stikken in ’t Frys publisere motte. De Waddenailanden en Weststellingwerf binne der deur De Haag fan frijsteld. ’t Bildt niet. Frije Bilkerts het over útfoering fan die Taalwet derom an burgemeester en wethouwers fan ’t Bildt fragen steld.
Fait boven al dan niet Europese erkinning blyft de erkinning fan de aigen taal deur de Bilkerts sels. Derin lait ok de kracht fan ’t Bildt(s) in de nije gemeente. Dat kin nag ’s fersterkt worre at ‘t Bildt as gebiedsnaam op de kaart fan Frysland komt te staan. Op nije kombôrden met de nije gemeentenaam sou derom ok de Bildtse dorpsnaam boven de Nederlânse dorpsnaam staan motte.
De aigen erkinning fan ’t Bildts betekent ok dat in elk gefal raadsstikken die’t raakflakken hewwe met de aigenhyd fan ’t Bildt, in ’t leste jaar dat de gemeente ’t Bildt bestaat (ok) in ’t Bildts binne. Dan geve wy sels de 2018-raad dos nag ’t goeie foorbeeld, met of sonder Europese erkinning.
Frije Bilkerts, Leendert Ferwerda
Beswaar make teugen ‘t herindelingsontwerp.
Frije Bilkerts wort d’r in ‘n Ingezonden brief fan S. Postma op wezen dat na syn mening ’t indienen fan ’n soanoemde Zienswijze over ’t Herindelingsontwerp te laat komt. ’t Beswaar dat Frije Bilkerts met ’t derfoor beskikbere formulier an de order stelt, is ’t fait dat de inweuners fan ’t Bildt ant nou toe niet in de gelegenhyd waren om persoanlik ‘n standpunt kinber te maken over ‘t ferdwinen fan de gemeente ’t Bildt.
Postma skryft terecht dat ’t fragen om ’n útspraak over gemeentlike herindeling “niet is gedaan op het moment dat dit zinvol en waardevol zou zijn geweest.” Dat mot lezen worre as rake kretyk fan Postma richting de fraksys fan CDA, Werkgroep ’t Bildt, PvdA en VVD. Want Frije Bilkerts het d’r altiten foorstander fan weest om de inweuners fan ’t Bildt met ‘n referindum te betrekken bij de beslútforming.
Maar de foorstanders fan herindeling fonnen ‘t niet norig, sels niet wînslik, dat de inweuners froegen worre sou na hur standpunt. Want hoe souwen burgers nou wete kinne wat ’t beste foor hur is. Op informasy-avens worde derom deur CDA, Werkgroep ’t Bildt, PvdA en VVD hur beslút ferdedigd dat herindeling ’t beste foor de Bilkerts weze sou.
En al even terecht skryft Postma dat je dan de foors en teugens fan herindeling fertelle motte. Het Postma die doe fan ’t kelezy en fan die ândere fraksys hoord? De ândere fraksys hewwe doe sels bewust ’t in opdracht fan de Bildtse Post houwene ondersoek negeerd: 72% fan de Bilkerts wil dat de gemeente ’t Bildt bestuurlik selsstandig blyft.
Frije Bilkerts is helendal niet benaud dat ’t, fanút de alheel aigene ontstaansgeskidenis, minder gaan sil met de aigen taal en kultuur. Krekt om wat Postma al skryft: taal en kultuur binne wy sels. Derom sil ’t Bildt(s)him, blivend droegen deur de aigen inweuners, wel rêde, ok na 2018.
De inweuners fan ’t Bildt binne nou – en niet eerder – in de gelegenhyd om met de Zienswijze op ’t herindelingsontwerp kinber te maken dat se niet hoord binne en demokratise beslútforming ‘fan onderen op’ op ’t Bildt niet plakfonnen het.
Frije Bilkerts, Leendert Ferwerda, fraksyfoorsitter.
Beswaar maken teugen gemeentlike herindeling ferdwinen fan de gemeente ’t Bildt.
Achte inweuner fan de gemeente ’t Bildt,
Wij biede jou de mooglikhyd om met ’n soanoemde Zienswijze beswaar te maken teugen ’t deur ’n gemeentlike herindeling ferdwinen fan de gemeente ’t Bildt. Tot 11 jan 2016 kin je beswaar indiene.
BESWAAR-SAMENFOEGING
BEZWAAR-SAMENVOEGING
FORMULIER BEZWAAR INDIENEN
Om beswaar te maken motte jou kiesgerechtigd (18 jaar of ouwer) weze en inweuner fan de gemeente ’t Bildt.
Onderteken met naam, folledig adres, set ’n handtekening en lever ’t formulier in op ’t gemeentehuis te St.- Anne. ’t Kin ok per post:
Gemeente het Bildt
t.a.v. Afd. Juridische zaken
Postbus 34
9076 ZN St.-Annaparochie
Wille jou ’n formulier foor (‘n) anderen?
De formulieren binne ok te finen op https://goo.gl/xQ2jMA en âns bringe wy nag ekstra formulieren.
Wij kinne de infulde formulieren ok ophale en inlevere.
Stuur ’n reaksy fia e-post naar stopdefusie@outlook.com
Alfast bedankt!
STOP ’t opheffen fan de gemeente ’t Bildt. STOP de FúZZY
Luwter Krant frijdeg 27 maart: Definitief geen Bildtse dorpsnamen.
Tekst Frije Bilkerts in de raadsfergadering donderdeg 26 maart 2015 over dut onderwerp:
In 2009 is in deuze raad útfoerig sproken over ’t offisjeel in ’t Bildts faststellen fan de dorpsnamen. ’t Gong doe en gaat fral nou om ’t kale fait, hoe’t wij de dorpsnamen in ’t sprokene en skrevene Bildts na de toekomst toe offisjeel fastlêge. Wij hewwe raadsbreed koazen foor ’t Bildts Aigene, fral ingeven deur de kommende herindeling. Derfoor is sels de stichting Bildts Aigene opricht. Om dat Bildts Aigene ok bútten ‘t Bildt de erkinning te geven die’t ’t, neffens ôns, raadsbreed ferdient, wort ondersocht at ’t Bildts as taal ok ‘n Europese erkinning krije kin. Nij straatnamen in ’t Bildts en alle waternamen offisjeel in ’t Bildts waren raadsbrede keuzes. Nou de dorpsnamen nag.
De argumintasy foor offisjeel Bildtse dorpsnamen is deur ’t kelezy en dermet deur ôns as raad omskreven in de anfraag bij de prevînsy foor subsidy foor ‘n ondersoek na de haalberhyd fan ‘n Europese erkinning fan ’t Bildts as minderhydstaal.
’t Kelezy het opmerklik genog gyn moeite deen deuze, de Bildtse taal angaande anfraag op syn mînst tweetalig, en dus in elk gefal ok in ’t Bildts, te doen. Fander dat ik ’t skrevene in ’t Bildts omset hew. Ik siteer ’t kelezy: (kursyf is toefoeging Frije Bilkerts in de sitaten)
Kelezy: “De kommende herindeling sorgt foor ferandering. D’r is in de toekomst gyn Bildtse gemeenteraad meer die’t presys weet wat d’r speult op ‘t gebied fan de Bildtse kultuur, en die’t weet en foelt wat ‘t Bildts Aigene is. ‘n Nije gemeenteraad sil niet fanselssprekend met de Bildtse kultuur te maken krije. Krekt om die reden bestede wij in de kadernota Kultuur ekstra andacht an ‘t Bildts Aigene met ‘t oprichten fan ‘n overkoepelend Bildts kultuurinstitút en erkinning fan de Bildtse taal in het Europees Handvest Minderheidstalen.
Borge fan ’t Bildts Aigene, dat is ‘t belangrykste útgangspunt fan ôns kultuurbelaid. De Europese erkinning fan de Bildtse taal is derom ok fan belang. De Stichting Ons Bildt hout him al jaren doende met de Bildtse taal as onderdeel fan de Bildtse kultuur.”
Frije Bilkerts foegt hier an toe: De Stichting Ons Bildt sprak in 2009 in en riep de raad op te kiezen foor offisjeel Bildtse dorpsnamen.
De Kemmissy Meertalighyd hout him o.â. doende met ‘t beforderen fan de Bildtse taal in ’t primêr onderwiis.
Frije Bilkerts foegt hier an toe: de kines wort leerd dat de dorpen St.-Anne, St.-Jabik, Froubuurt, Ouwe-Syl, Nij Altoenae en Westhoek hite en op ’t Bildt binne ok nag weungebieden as Nije-Syl, Oasthoek, Stad Niks, Swarte Haan.
Op de plaknaambôrden (kombôrden) staat soawel de Nederlânse naam as de Bildtse naam. De Bildtse namen hewwe gyn offisjele status. ‘Ook in het gemeentehuis leeft de Bildtse taal. Burgers kunnen zich in hun eigen taal tot de gemeente richten en krijgen als dat mogelijk en wenselijk is ook antwoord in de eigen taal.’
Frije Bilkerts: ’t Kelezy had gyn behoefte om de anfraag foor subsidy foor Europese erkinning ok in de aigen taal an de prevînsy foor te lêgen. Deputeerde Staten waar in hur beantwoording wel taal-kônsekwinter. De prevînsy Fryslân skreef in ’t Frys werom.
‘t Kelezy weer in ’t Bildts siterend: “De kommende herindeling is ’n goed momint om te preberen de Bildtse taal erkinne te laten onder het Handvest. Wij doene graag ’n beroep op jou as prevînsy om de gemeente te helpen de status fan ’t Bildts as streektaal of regionale taal te ferhogen en na de toekomst toe te borgen.”
Eand sitaten.
Maar ant nou toe siet ’n raadsmeerderhyd nag niet in dat die anfraag foor die wînste Europese erkinning fan de aigen taal syn betekenis ferliest at wij fanaven niet beslútte om de dorpsnamen onder ôns aigen erkinning fan de de Bildtse taal te bringen.
Wij motte ôns nou bewst weze fan dut historise momint om sels, foor 2018, as gemeente ’t Bildt de dorpsnamen in ’t Bildts fast te stellen.
De prevînsy skryft in de subsidy-befestiging: ’t Frys is omset in ’t Bildts: “Ut ’t resinte streektale-ondersoek dat wij as prevînsy útfoere laten hewwe blykt, dat ’t Bildts in jou gemeente bra leeft en dat meer dan 70% fan de inweuners ‘t Bildts nag overdraagt op de folgende generasy en dat ’t een fan de sterkste streektalen fan ôns prevînsy is.” Eand sitaten.
En in die taal-overdracht weune ok de kines en die hur kines in St.-Jabik, St.-Anne of Froubuurt. ‘t Fraagt fanaven om ’n raadsbreed beslút om de dorpsnamen offisjeel Bildtstalig fast te stellen.
Leendert Ferwerda.
Bildtse dorpsnamen befestige ’t Bildts Aigene insonden BP 25maart 2015
Bildtse dorpsnamen befestige ’t Bildts Aigene
’t Ontstaan fan ’t Bildt en ’t spesifike karakter fan ôns gemeente met ‘t opene lândskap, de beweunde, froegere, seediken, de aigen taal en kultuur, kin as ’n apart hoofdstik in de Frise geskidenis beskoud worre. An die skrevene geskidenis fan ôns gemeente kin kommende donderdegaven deur de raad ’n historys fait toefoegd worre. De raad kin beslútte om ôns dorpsnamen, soa’t wij die altiten al in de sprokene taal en in ‘t skrevene Bildts brúkke, offisjeel ok soa fast te lêgen. Wij folge dermet ok ’t aigen gemeentlik taalbelaid met Bildtstalige straatnamen en (faar)waternamen.
’t Foorstel fan ’t kelezy in ’t Plan van Aanpak Herindeling is om de dorpsnamen op ’t Bildt in de nije gemeente Hollanstalig blive te laten. ‘t Kelezy kiest d’r niet foor om de taalpesisy fan ‘t Bildts en dermet ‘t raadsbreed útdroegene Bildts Aigene in de nije gemeente met offisjeel faststelde Bildtse dorpsnamen –boven- op de bôrden sichtber te maken.
Elkeneen weet, kin dat ok hore, dat in de sprokene taal, soawel in ’t Bildts as in ’t Frys, at wij ’t hewwe over de drie hoofddorpen, de toefoeging ‘parochie’ niet said wort. Dat ‘parochie’ waar de roomse kerklike indeling op ’t Bildt ant 1580. Derna wort in amtlike stikken fan deuze gemeente niet langer sproken fan ‘parochies’ maar fan dorpsgebieden of weunplakgebieden.
Eand 16e eeuw staat in amtlike stikken St.Annakerck. Op de kaart fan Botero, 1596, staat S.Jacop en op ‘n latere kaart staan de dorpsnamen S.Jacob, S.Anna en onser Vrouwen. ’t Trouwen fan Rembrandt en Saskia in 1634 is fastlaid in ’t Kercke Boeck Der gemeente Jesu Christi van St.Anna opt Bildt. In 1823 koiert de bekinde Jacob van Lennep met syn kammeraat Dirk van Hogendorp over ’t Bildt en hij skryft: ‘over Vrouwenbuurt wandelden wij naar Stijns’. Op de kadastrale kaart van Brouwer en Eekhoff, útgeven in 1834, staan de dorpsnamen St.Jacop, St.Anna, Vrouwbuurt en Old Zijl.
D’r is gyn historise reden om nou, in 2015, fast te houwen an ’n dorpsnaam met ‘parochie.’ De Friezen sêge dat ‘parochie’ ok niet. In ‘t Frys is ’t Sint Jabik, Sint Anne, Froubuorren. ’n Inweuner fan de parochie-dorpen is niet ’n Parochie-aan maar ‘n Stjabuurtster, Stannebuurtster, Froubuurtster.
Met ’t geven fan de dorpsstatus in 1948 an Ouwe-Syl, Westhoek (1990) en in 2006 an Nij Altoenae, binne die ouwe parochies, die roomse kerkegebieden, ok al lang en korter fan ‘e gemeentekaart, at je dos nag werom wille na de ‘parochie’ history. En met Nij Altoenae waar ok de eerste Bildtse dorpsnaam ’n fait.
Wij waardere de Bildtse taal de leste tientallen jaren gelukkig ok sels hyltiten meer. En nijkommers hewwe gyn inkel probleem met ’t Bildts. Sij kinne en wille ôns ferstaan en wille d’r ok kinnis fan nimme, wat sichtber wort in de deur Stichting Ons Bildt gevene kursussen foor niet-Bildtstalen en Bildtstaligen en eerder over de Bildtse geskidenis.
De omlêgende gemeentes koazen foor Frise dorpsnamen. De rykdom fan ôns aigen taal kinne wij fastlêge met Bildtse dorpsnamen. As raad motte wij ôns richting de herindeling in 2018 bewust weze fan dut historise momint om sels as gemeente ’t Bildt de dorpsnamen ’t Bildts Aigen fast te stellen.
Dermet onderstreekt de raad ok ’t ondersoek foor de anfraag om de Bildtse taal onder de erkinning fan ’t Europees Handvest te bringen. De prevînsy skryft in de subsidy-beskikking (Frise tekst in ’t Bildts omset) “dat de raad him met de Kadernota Kultuur 2014-2018 ‘In ’t spier foor ’t Bildts Aigene’ (septimber 2013) goed bewust weest het, dat reken houwe worre most met ’t fait dat de gemeente ‘t Bildt onderdeel útmaakt fan de herindelingsplannen in Noordwest-Frysland.”
“Soks sil”, skryft de prevînsy, “dinke wij ok, gefolgen hewwe foor t Bildts Aigene, dat de befolking en gemeente graag behouwe wil. Om die reden het de gemeente ’t Bildts Kultuurinstitút opricht. ’t Ferhogen fan de status fan ’t Bildts sou ommers fan groate meerwaarde weze kinne om die regionale taal ok na de toekomst toe te borgen in ’n groater bestuurlik ferband met meer infloeden fan ’t Nederlâns en ’t Frys. Ok út ’t resinte streektalenondersoek dat de prevînsy útfoere laten het blykt dat ’t Bildt in jou gemeente bra leeft en dat meer dan 70% fan de inweuners ’t Bildts nag overdraagt op de folgende generasy en dat ’t een fan de sterkste streektalen fan ôns prevînsy is,”: soa skryftde previnsy ok.
Reden genog om de subsidy-anfraag foor Europese taal-erkinning te onderbouwen met ’t faststellen fan de dorpsnamen in de aigen taal, ’t Bildts.
Frije Bilkerts, Leendert Ferwerda.
Gyn Bilds Aigene dorpsnamen in nije gemeente Westergo.
Algemene Beskouwing raad 6 novimber 2014.
Der wer’t eeuwen lang ’t Bildt beston
En Westergo ’t lând in drong
Weune Bilkerts heel tefree
Op ’t fruchtb’re lând fan ‘e Middelsee
(Ut ‘t Bildts folkliet, na 2018)
Wij weune nag ’n paar jaar in ’n bestuurlik selsstandige gemeente, unyk deur syn ontstaan, syn history en syn aigen taal en kultuur.
’t Realisme dwingt ôns om nag ’n “paar jaar” te sêgen.
Sien de bestuurlike feranderings foor ôns inweuners, ferenings en organisasys, hadden wij graag metnander de ferantwoordlikhyd in de richting fan 2018, nimme willen, ok fan út ’t kelezy.
Maar Frije Bilkerts is deur alle fier kollega-pertijen na de gemeenteraadsferkiezings ôfrekend op ’t fait, dat wij de Bilkerts in alle frijhyd, neffens de angeven poalitike spulregels, met ’n referindum metbeslisse late willen hadden over de bestuurlike toekomst.
Je kinne om minder ’n poalitike trap na krije.
Deuze raad is nag drie jaar bestuurlik ferantwoordlik foor de inweuners fan de gemeente ’t Bildt. Dat geeft foor deuze jaren ’n ekstra ferantwoordlikhyd, die’t niet ophout met ’t mooglik instellen fan ’n Bildts Kultuurinstitút. De organisasys hewwe nander in samenwerking fonnen, soa mâg al faststeld worre.
’n Koepelorganisasy en ‘t anstellen fan ’n betaald metwerker is foor ôns, na de informasy hierover, gyn automatisme. ‘n Nije Kulturele Raad ’t Bildt is ’n mooglikhyd.
Wij wille fanút de Perspektyfnota in dut kader ok graag ’t rissultaat wete fan de anfraag foor statusferhoging fan ’t Bildts bij ’t Europees Bureau Kleine Talen en ’t opnimmen fan de Bildtse taal in de Unesco-atlas Bedreigde Talen.
En dan is d’r ok nag ’n dârde ondersoek fan ’t kelezy om ’t Bildts de erkinning te geven as taal binnen ’t Europees Handvest voor Regionale Talen / Talen van Minderheden. Wij binne benijd wat de noemde, de Bildtse taal- en kultuur ondersteunende anfragen an resultaat hewwe èn dermet an subsidy oplevere kinne.
De naam ’t Bildt en Bildtse dorpsnamen.
Wil ’t Bildt as inpolderingsgebied met syn aigen taal en kultuur niet letterlik fan ‘e kaart gaan, dan is ‘t loochys dat de raad sels as konsekwînsy fan ’t raadsbreed benoemde Bildts Aigene, d’r foor sorgt, dat ’t Bildt soa at ’t in 1505 en latere jaren op de see wonnen lând, as gebiedsnaam op de nije aardrykskundige kaart komt.
Dat hout toegelyk in dat deuze raad, die’t terecht raadsbreed kiest foor ’t behoud èn ‘t fersterken fan ’t Bildts Aigene, meer dan moreel ferplicht is d’r met ’n aigen raadsfoorstel foor te sorgen dat op de nije kaarten met de gebiedsnaam ’t Bildt en de nije gemeentenaam (Westergo is nag ‘n werknaam) de namen fan dorpen op ’t Bildt Bildtstalig binne.
Deelraad.
Belangryke bestuurlike beslissings die’t de Bildtse taal, de kultuur en ’t lândskap rake, souwen fia ’n derfoor in te stellen Bildtse deelraad adfiserend foor beslútforming in de nije raad inbrocht worre kinne motte.
’t Kelezy het al angeven, foorútlopend op ’t opheffen fan de gemeente ’t Bildt, met de ferenings fan dorps- en streekbelang te praten over fersterking fan ‘t bestuurlik kader onder ’t thema Nabij Besturen. Soa kin in de nije, groate gemeente met die besturen ’n beter, struktureerd kontakt onderhouwen worre en dermet sicht op dorp-, streek- en Bildts gebiedsbelang. Fral omdat wij aansen niet meer baas binne op aigen hiem.
Aktueel wînse-lisse dorpen.
Nou’t de amtlike fúzzy-foorberaidings starte, sou Frije Bilkerts graag fia ’t kelezy ’n aktueel wînse-lissy fan die ferenings hewwe wille. Ok wînsen fan ândere organisasys en ferenigings na de toekomst toe motte nou in kaart brocht worre.
Samengaan fan gemeentes betekent niet automatys dat wij dan finânsjeel (belastingheffing, subsidys) beter út binne. Wel hewwe wij as Bildtse raad de bestuurlike ferantwoordlikhyd om ’t Billdt in de best mooglike pesisy bestuurlik onderdeel worre te laten fan de nije gemeente. Wij motte de leste drie jaar infestere in burger-betrokkenhyd en burger-inbring.
’t Kelezy het ’t bij de ferskillende onderwerpen in de begroating over Meetbare Effecten. Die binne ok dut jaar niet met foorgaande jaren te meten, omdat ’t kelezy gyn 0-meting wil (Eerder antwoord fan kelezy). ’t Sou dos wel arig weze dat wij ‘n 0-meting instelle om de effecten na 1 jannewary 2018 tussen eerder weune op ’t Bildt en in de nije gemeente foor de inweuners, ferenings en organisasys faststelle te kinnen.
Toerisme en rekreasy.
Wij noeme de wînste infulling fan de eerdere Dwinger bij St.-Anne en ’n plan foor de toeristise en rekreative ontwikkeling Swarte Haan en blivende andacht foor Ouwe-Syl as T.O.P.-dorp. Ok mot aktyf besien worre at ferlinging fan de elfstedenfaarroete na de dorpen finânsjeel haalber is. Algemeen beskoud nag de fraag at fan nou ôf rekreasy en toerisme in Noordwest Frysland feerder ontwikkeld wort met ’n intergemeentlike anpak.
Failigens.
’t Is fansels mooi dat de Bilkerts hur achter de seedyk failig foele. De statistise kâns op ’n Bildtse dykdeurbraak is een keer in ‘e tiendúzzend jaar. En dus kin-y fóór 2018 deurbreke, ok al staat de burgemeester bij de Swarte Haan op ‘e seedyk “’t Bildt blyft ’t Bildt” te roepen. ’t Bildt strúpt d’r onder en wort weer Middelsee. Ok wel ’n troastrike gedachte…
Omdat ’t nije week gebeure kinne sou (de weersberichten foor de kommende dagen binne goed), had fandaag al ’n aktueel evakuasyplan bij de mînsen op ’t nachtkassy lêge motte. Frije Bilkerts het d’r in de fóór-Krol-jaren al na froegen. Wij kinne ôns der fansels niet fan ôfmake met te sêgen, dat wij straks met de hele gemeente richting Franeker evakuere.
Sorg ôns sorg.
Overde lopende saken ’t folgende. De desintralisasy, 3D, fraagt blivende andacht om te sorgen, dat de sorg bij mînsen, die’t fan sorg ôfhanklik binne, overeand blyft. En wij hewwe dan ok ’n sorgplicht foor de mînsen, die’t in de sorg werke. De raad wort nag informeerd over hoe’t ’t gebiedsteam dut anpakt om d’r (met) foor te sorgen dat fral in de eerste maanden fan 2015 een en ander sorgfuldig in ’n nije menier fan sorgferliening overgaat, sonder dat dut ten koste gaat fan de werklike sorgfraag. Frije Bilkerts wort graag deur de wethouwer op de hoogte houwen en dermet metnommen in de feranderings foor sorgferlieners en foor die’t sorg norig hewwe.
De sinterasy.
Frije Bilkerts kin him fine in ’t foerde en foorlaide finânsjele belaid. ‘t Begroatingsoverskot stimt tot tefredenhyd met derbij de opmerking dat útgangspunt blyft, dat beskikbere middels inset worre foor de inweuners fan de gemeente ’t Bildt.
Frije Bilkerts stimt in met ‘t ferlegen fan de ratio fan 1,6 naar 1,0.
‘t Omsetten fan niet meer aktuele reserves in infesteringsgeld is ’n metfâler. Foor ‘t ferbeteren fan de ferkeersfailigens op de Bildtdiken is nou ‘n bedrag fan 500.000 euro (plus 400.00 onderhoud) beskikber. Na de raadsfergadering op 18 desimber sil dúdlik worre hoefeul at d’r norig is.
Over de foorlopig nag blivende P.M. posten, kûnstgrasfeld vv St.-Anne en MFA Froubuurt, nag ‘n fraag. In de anfullende informasy staat: (sitaat) ‘Voor de realisatie van de overige P.M.-posten gaan wij er van uit, dat de vrij besteedbare reserve en het rekeningsresultaat alsmede de structureel beschikbare begrotingsruimte voldoende zal zijn.’ Hoe mot de raad en fral de subsidy-anfragers dut presys leze.
Foorsitter, as ôfslútting: d’r is ‘n lewanttegeltsy met de tekst en toch. Foor die’t niet weet dat ’t an de bibel ontliend is: lees Habakuk 3 fers 17-19.
Wij sêge dat En toch, en dochs in ’t Bildts, wel ’s at idereen ’t blykber ergens met eens is.
En dan sait d’r een: en dochs bin ik fan mening dat….
Met ’t realisme fan ’n raadsmeerderhyd foor opheffing fan deuze gemeente beslút Frije Bilkerts derom, ’t foorgaande said hewwend, met:
En dochs binne wij fan mening dat de Bilkerts beter ôf binne at ’t Bildt as gemeente bestuurlik selsstandig blyft.
Foor de raadsfraksy Frije Bilkerts, Leendert Ferwerda
Verkeersmaatregelen Bildtdijken naar raadsagenda 18 december.
De gemeenteraad van het Bildt zal tijdens de raadsvergadering op donderdag 6 november (morgen) in meerderheid besluiten het agendapunt Verkeersmaatregelen Bildtdijken te behandelen in de raadsvergadering op donderdag 18 december.
De fracties van CDA, Frije Bilkerts, Werkgroep het Bildt en VVD willen, vooral gezien de vele reacties die na de RadeRaad op 22 oktober bij de raad zijn binnengekomen, de verenigingen van dorps- en streekbelang, organisaties en burgers, de mogelijkheid te geven tijdens de RadeRaad op woensdag 3 december meningen aan de raad kenbaar te maken.
Tijdens de Raderaad op 22 oktober gaf de Grontmij een uitvoerige toelichting op de in hun rapport genoemde mogelijke aanpassingen om de verkeersveiligheid op de Bildtdijken te vergroten.
De PvdA is voor raadsbehandeling op 6 november.
De vier partijen die voor uitstel zijn willen met deze voor-informatie voorkomen dat belangstellenden voor dit onderwerp op 6 november ‘fergeefs’ naar het gemeentehuis komen omdat bespreking en besluitvorming over de verkeersmaatregelen Bildtdijken dan niet plaats vindt.