De dorpen in ’t Bildtse taalgebied krije gyn Bildts Aigene namen. De Stuurgroep Westergo, die’t him doende hout met de foorberaidings op ’t per 1 jannewary 2018 samengaan fan de gemeentes ’t Bildt, Menameradiel, Franekeradeel en fier dorpen in de gemeente Littenseradiel tot de nije gemeente Westergo (werknaam) stelt an de raden fan de fier gemeentes foor om de dorpsnamen blive te laten soa’t se nou binne. Dat betekent dat de dorpsnamen in de gemeente ’t Bildt Nederlânstalig blive en de dorpsnamen in de ândere fúzzygemeentes Frys (Menameradiel en Littenseradiel) of Nederlâns blive (Franekeradeel). D’r ontstaat met dut foorstel ’n nije gemeente met deurnander hine Frise en Nederlânse dorpsnamen.

De  fier gemeenteraden kregen donderdegaven  15 jannewary in Nij Franjum in Marsum informasy fan de Stuurgroep Westergo, der’t burgemeester Gerryt Krol fan ’t Bildt foorsitter fan is. De útnoadiging, ‘t is maar ‘n opmerking, waar in ’t Nederlâns. De gemeenteraden kregen informasy over  ‘I.C.T., planning & control, personeel en communicatie, beleidsontwikkeling, nabij besturen en naamgeving.’

Derna konnen fragen an ’t Stuurgroepforum fan burgemeesters steld worre. De fragen hadden fral betrekking op de informasy over hoe’t, na de herindeling, ‘n naamsfoorstel foor de nije gemeente tot stand komt. ’n Naamsfoorstel, want niet de bestaande gemeenteraden bepale wat de nije gemeentenaam wort, der beslist de nije gemeenteraad Westergo (werknaam) over.

Wel is ’t fan belang, soa worde said, dat in ’t herindelingfoorstel ’n naam komt te staan der’t fan annommen worre mâg dat die sóá breed droegen wort, dat de nije Westergo-raad der niet omhine kin en ok niet wil.’n Derfoor bedochte kemmissy selekteert twee gemeentenamen en dan mâg de burger in novimber fan dut jaar de gemeentenaam kieze. Want, soa worde steld, wij fine ’t belangryk dat de burger soa bij de herindelingsopperasy betrokken blyft. De meerderhyd fan stimmen bepaalt de nije gemeentenaam. De gemeenteraden beoordele die keuze niet meer. Want burgers motte ommers niet alleen betrokken worre bij belangrike beslissings, se motte ok ’t gefoel krije, dat se wat te sêgen hewwe. Se mâge de nije gemeentenaam út ’n foor hur selekteerd tweetal namen kieze.

Dat alleen op ’t Bildt de inweuners niet betrokken worden bij de keuze om bestuurlik selsstandig te bliven of de gemeente onder te bringen in ’n nije gemeente (‘der kinne ús inwenners net goed genôch oer oardiele, dat moatte se oan ús as troch harren keazen fertsjinwurdigers oerlitte’) mot dan dos nag maar ’s said en faststeld worre. Wat sille de Bilkerts blij weze dat sij aansen ’n gemeentenaam (gyn Bildtse) bedinke mâge èn metbepale wat de nije gemeentenaam wort,  Frys of Nederlâns. De Bilkerts sille massaal reagere omdat se aindliken ok fan ’t Bildts kelezy en de andere pertijen metstimme mâge dat ’t Westergo wort.

Want alle inweuners in ’t herindelingsgebied krije ’t fersoek ’n naam te bedinken die’t beter is dan Westergo. Nou sait de Stuurgroep dat fansels niet soa, maar de Stuurgroep is met ’t kortleden deur die selde Stuurgroep, sonder overlêg met de gemeenteraden, presinteerde logo met de tekst “Op weg naar Westergo’ arig an ’t foorsorteren richting de nije gemeente met de naam Westergo. Nou dos ok maar even ‘t folgende: At ’t Westergo wort, dan mot ’t herindelingsgebied fan Ferwerderadiel ôf fansels Oostergo as nije gemeentenaam krije. Die herindeling dêre sil niet eerder dan op 1 jannewary 2019 plakfine en dan is de nije naam Westergo al deur de Westergo-raad in hur eerste fergadering faststeld. Meskien motte wij ok wel âns-om riddenere: at ’t oast fan ôns gyn Oostergo wort, dan mot ôns nije gemeente fral gyn Westergo hite.

Werom na de nag bestaande gemeente ’t Bildt. De Stuurgroep stelt dus foor om de namen op ’t Bildt niet Bildts Aigen te maken. Dat ‘Bildts Aigene’ brúkke wij, omdat krektleden de overkoepelende organisasy ’Bildts Aigene’ presinteerd is, met ’t logo in de kleuren fan de Bildtse flâg. Die nije bestuursform foor selsstandig blivende Bildts Aigene organisasys Stichting Ons Bildt, Bildts Dokumintasysintrim, de Aerden Plaats en de Kemmissy Meertalighyd, mot d’r foor sorge dat de pesisy fan ’t Bildts Aigene in de nije gemeente Westergo (werknaam, ‘t wort súvver ferfelend om dat d’r hyltyd nag achter sette te motten) d’r fral niet op achterút gaat. En wij binne fansels ok nag doende om ’t Bildt op de Europese list fan bedraigde talen te krijen. Ik kin kort weze: wij bedraige ônssels.

Der’t de meerderhyd fan de Bildtse raad ’t wèl al eerder over eens waar is, dat de dorpsnamen op ’t Bildt niet Frystalig worre mâge, met útsondering fan Minnertgea dan. En wij wouwen raadsbreed ok niet dat de nije gemeente Westergo(a) komt te hiten. Maar de lêste kâns pakke om sels as Bildtse gemeenteraad te beslissen, dat de dorpsnamen in ‘t Bildtse taalgebied Bildts weze motte in de nije gemeente om dermet ’t Bildts Aigene nag ’s dúdlid sichtber te onderstreken, dat wil de meerderhyd fan de Bildtse raad beslist niet. Want CDA, VVD en na nou dúdlik worren is ok de PvdA, wille niet dat Bilkerts in St.-Anne, St.-Jabik, Froubuurt en op Ouwe-Syl en op Nije-Syl weune. Westhoek is meertalig. Alleen de Bilkerts op Nij Altoenae kinne hur dorpsnaam ok in ‘t Bildt sêgen blive. Lees ‘t naskrift hoe’t Nij Altoenae an die Bildtse dorpsnaam kommen is.

Goenent (Friezen) in de saal saaien in ’n napraatsy dat se niet begripe konnen dat de Stuurgroep fral richting ’t Bildt niet met ’t foorstel komt om op ‘t Bildt nou de Bildts Aigene dorpsnamen fast te stellen. De Stuurgroep wil him fansels niet an koud Bildts faarwater brâne, wetende dat gyneen in ’t (Bildts) kelezy der foor is, ok de wethouwer fan Werkgroep ’t Bildt niet. “Binne die Frysktalige wethâlders dan ek net foar de Fryske namme Minnertsgea foar harren wenplak?” Ni. Frije Bilkerts sil nou niet meer (met Werkgroep ’t Bildt) met ’n moasy komme om de dorpsnamen in ’t Bildts taalgebied in ‘ t Bildts fast te stellen. De skande, dat de raad dan in meerderhyd beslist dat ‘r gyn Bildts Aigene dorpsnamen komme, motte wij ônssels niet andoen wille.

Wij motte maar hope op de skande dat de (Frise) gemeenteraden richting herindeling breed droegen tot ‘t insicht komme dat in ’t Frise taalgebied in de nije gemeente de dorpsnamen offisjeel in ‘t Frys faststeld worre motte en in ’t Bildtse taalgebied in ’t Bildts Aigene. ’t Foorstel fan de Stuurgroep om d’r wat de dorpsnamen angaat in de nije gemeente al ’n soadsy ongeregeld fan te maken mot fansels soa gau mooglik fan tafel. ’t Sou aigenlik mooi weze dat in de andere gemeentes besloaten worde om alle dorpsnamen in de nije gemeente Frys te maken. Want dan sil op ‘t Bildt raadsbreed ’n moasy annommen worde om de dorpsnamen niet Frys Aigen maar Bildts Aigen fast te stellen.

Leendert Ferwerda

De Bildtse dorpsnaam Nij Altoenae.

’t Is nou fansels wel arig om te fertellen hoe’t die ene Bildtse dorpsnaam d’r kommen is. Doe’t ’t kerklik- en fereningsleven an ’t Wegje feerder groeide, besloat de gemeente (in 1951) dat ‘t ‘n (dorps)naam krije most. De naam ‘Bildthuizen’ worde foorsteld. Der waren de beweuners ’t niet met eens en se kwammen sels met de foor de hând lêgende én Bildtse naam ‘Nijdorp’. Maar der kon de gemeente him weer niet in fine. De oorspronklike dorpsnaam fan St.-Anne is Altoenae en d’r waar nou ’n nij dorp boven Altoenae ontstaan. De nije weunkern kreeg doe met goedfinen fan idereen de naam Nij Altoenae. Krekt oktober 2006 kreeg Nij Altoenae de dorpssstatus.